Dokument konferencji instruktorskiej MChHy
Od ponad roku toczy się w ZHR dyskusja na temat konieczności oraz kształtu reformy systemu stopni instruktorskich. Zapoczątkowano ją podczas Konferencji „Dobre Praktyki Kształceniowe”, której wyniki prezentowaliśmy w Pobudce nr 15 ze stycznia 2008r. Rozmawiano o tym także na ostatniej konferencji harcmistrzowskiej. Nic dziwnego, że dyskusja zatacza coraz szersze kręgi. Bardzo ciekawe i warte popularyzacji jest stanowisko instruktorów mazowieckich podjęte na konferencji metodycznej chorągwi w kwietniu tego roku. W niezwykle lapidarny, a jednocześnie sugestywny sposób przedstawia ono dokładnie te same intencje, które towarzyszyły uczestnikom „Dobrych Praktyk...” (red.)
Wnioski harcmistrzów i podharcmistrzów Mazowieckiej Chorągwi Harcerzy
z zespołu do spraw. wizji stopnia podharcmistrza
zebrane na konferencji instruktorskiej „Mazowsze AD 2011”
Wychowanie harcerskie odbywa się przede wszystkim w drużynach. Zależy nam na instruktorach, którzy widzą sens swojej służby w prowadzeniu drużyny i wychowywaniu młodzieży. Regulaminy stopni instruktorskich oraz praktyka kształcenia i praktyka komisji instruktorskiej muszą być jednoznaczne i konsekwentne, tak aby każdy kandydat na instruktora od samego początku miał świadomość tego, jakie są względem niego oczekiwania ze strony organizacji. Prowadzenie drużyny nie może być traktowane wyłącznie jako przepustka do ekskluzywnego grona instruktorskiego i niezbędny stopień w karierze.
Instruktor - wychowawca młodzieży powinien być człowiekiem o bogato rozwiniętej osobowości i ugruntowanej hierarchii wartości wynikającej z Prawa Harcerskiego. Należy wzmocnić obecne powiązanie systemu stopni instruktorskich ze stopniami harcerskimi w ten sposób, aby do przyznania pierwszego stopnia instruktorskiego wymagane było wcześniejsze zdobycie stopnia Harcerza Rzeczypospolitej, który jest ukoronowaniem rozwoju harcerza. Posiadanie stopnia HR powinno być dla komisji instruktorskiej wystarczającym dowodem odpowiedniej postawy harcerskiej kandydata. Próba instruktorska nie musi dublować prób na wyższe stopnie harcerskie. Powinna się natomiast koncentrować na rozwoju kompetencji wychowawczych kandydata.
Stopień przewodnika powinien być uprawnieniem do prowadzenia gromady zuchowej lub drużyny harcerskiej. Powinno się go zdobywać pełniąc funkcję przybocznego, głównie podczas praktyki w drużynie. Przy standardowej ścieżce rozwoju harcerskiego próbę przewodnikowską powinno się odbywać w wieku 17 lat, tak aby osiągnięcie pełnoletności było ostatnim formalnym warunkiem przyznania stopnia.
Stopień podharcmistrza powinien być przeznaczony dla tych, którzy prowadzą drużynę (gromadę) i robią to dobrze, dążąc do mistrzostwa w swojej pracy i wychowują następców. Próba podharcmistrzowska powinna koncentrować się na zadaniach związanych ze zwiększaniem umiejętności i kompetencji metodycznych instruktora oraz podnoszeniem jakości pracy jego drużyny (gromady). Powinna także zakładać wychowanie 2-3 następców (niektórzy założą własne drużyny) oraz stawianie pierwszych kroków w kształceniu instruktorów.
Ocenę poziomu drużyny można powiązać z systemem kategoryzacji np. w ten sposób, że zdobycie przez drużynę kategorii drużyny leśnej oznacza osiągnięcie przez drużynowego poziomu podharcmistrza w dziedzinie prowadzenia drużyny. Analogiczna sytuacja odnosi się do gromad.
Podharcmistrz powinien posiadać podstawową wiedzę w zakresie wszystkich trzech poziomów metodycznych. Powinien reprezentować wysoki poziom w zakresie metodyki prowadzonej przez siebie drużyny, ale też orientować się w pozostałych dwóch pionach na tyle, aby mógł sam objąć dowolną drużynę (w tym także wędrowniczą) oraz pomagać młodszym drużynowym i organizować ich efektywne, z punktu widzenia wychowawczego, współdziałanie w szczepie lub hufcu, jeśli zajdzie taka potrzeba.
Kandydat na podharcmistrza, aby zdobyć ten stopień, powinien także wykazać się efektami w pracy nad wychowaniem następców oraz pierwszymi dobrze ocenionymi osiągnięciami w pracy kształceniowej, np. doprowadzić do zdobycia stopnia przewodnika przez przynajmniej jednego ze swoich potencjalnych następców.
Przy standardowej ścieżce rozwoju instruktorskiego próbę podharcmistrzowską powinno się rozpoczynać w wieku 18 lat (zaraz po objęciu lub założeniu własnej drużyny) i kończyć około 20-21 roku życia
Stopień harcmistrza powinien być przeznaczony dla tych instruktorów, którzy osiągnęli i wykazali mistrzostwo w prowadzeniu drużyny i działalności kształceniowej. Na odbycie próby harcmistrzowskiej powinny wystarczyć 2-3 lata, a więc przy standardowej ścieżce rozwoju instruktorskiego stopień ten powinien być przyznawany około 22-24 roku życia.
W normalnych warunkach okres zdobywania stopnia podharcmistrza i harcmistrza, czyli okres prowadzenia drużyny przez instruktora, powinien wynosić około 3-5 lat.
Warszawa, 25.04.2009