Protokół ze spotkania instruktorów w Warszawie w dniu 25 lutego 1989 r.

Warszawa, 25 luty 1989 

I. Część organizacyjna

1. Wybór przewodniczących spotkania, zostali nimi: Krzysztof Stanowski — przewodniczący; Andrzej Suchocki — wice; Wojciech Wróblewski — wice. W głosowaniu nad składem prezydium większość była za (14 wstrzymało się od głosu).

2. Wybór sekretarki zebrania. Przegłosowano propozycję, by powołać na tę funkcję Monikę Figiel. W głosowaniu większość była za (8 osób wstrzymało się od głosu).

3. Ustalenie porządku obrad. (Większość za, 1 przeciw, 15 wstrzymujących się).

4. Inne:

• powołanie Komisji Skrutacyjnej w składzie: Piotr Wysocki — Gliwice, Jacek Wielgus — Gdańsk, Piotr Górski — Warszawa, Michał Butkiewicz — Bydgoszcz. Skład komisji przegłosowano w całości (większość była za, 1 przeciw, 12 wstrzymujących się),
• ustalenie obecności prasy na sali,
• wniosek o przegłosowanie czasu trwania jednego z punktów zebrania — czasu dyskusji. W głosowaniu zadecydowano, że dyskusja trwać będzie 45 minut, nie 90,
• powitanie gospodarza zebrania — Duszpasterza Harcerek i Harcerzy Mazowsza księdza Kazimierza Kalinowskiego,
• informacja z list o stanie obecnych na sali (230 uczestników, 49 gości, 15 osób obsługi),
• przedstawienie się dziennikarzy: Jacek Kotela „Drużyna”, Wojciech Kołodziejski i Hanna Budzisz „Na przełaj”, Cezary Trutkowski i Tomasz Masny pr. III PR, Krzysztof Krzyżanowski TVP Kraków, Piotr Bazylko Gdańsk — „Wtyczka”, Jarosław Kurek „Czuwajmy”, Artur Uczkiewicz Kraków — Video.

II. Sprawozdanie z prac Komitetu Organizacyjnego, informacja o stanie uzgodnień w sprawie Harcerstwa na obradach okrągłego stołu

1. Wojciech Wróblewski — przedstawienie swojego wystąpienia w zespole młodzieżowym Okrągłego Stołu i odpowiedzi strony rządowej. Informacja o poparciu dla ZHR ze strony Niezależnej Rady Kultury w Poznaniu. Informacja o oświadczeniu NZS–u stanowczo popierającym ZHR.

2. Marek Frąckowiak — przedstawienie prac w podzespole stowarzyszeń Okrągłego Stołu.

III. Wystąpienia przedstawicieli środowisk obecnych na sali. Deklaracje,
oświadczenia w imieniu środowisk

1. Apel Komisji Środowiskowej Szarych Szeregów odczytuje dh Stanisław „Orsza” Broniewski (zał. nr 1).

2. Jarosław Janas — odczytanie komunikatu środowisk Warszawy, Mazowsza i Podlasia z 20 lutego (zał. nr 2). Deklaracja przystąpienia 4 drużyn i 7 instruktorów w dniu dzisiejszym do ZHR.

3. Michał Stanowski — deklaracja przystąpienia do ZHR: 1 Niezależnej Drużyny Harcerskiej ze Stalowej Woli, „Promienistych” z Lublina, Świdnika, Biłgoraja.

4. Marek Świdacz — oświadczenie Zawiszaków i Przewodniczek z Lublina o poparciu dla ZHR (zał. nr 3).

5. Jerzy Szpilka — deklaracja przejścia do ZHR 13 Białostockiej Drużyny Harcerskiej, pozostałe drużyny przejdą po legalizacji ZHR.

6. Jarosław Skorulski — oświadczenie o przystąpieniu do ZHR 11 drużyn z Zielonej Góry (zał. nr 4).

7. Wojciech Pietrzak — oświadczenie o przejściu do ZHR Kręgu Instruktorskiego „Sulima” — Lublin. Apel o zachowanie symboliki.

8. Elżbieta Sikora — informacja, że Polska Organizacja Harcerska — Lublin, Konin poczeka do Rady Instruktorów, która zadecyduje, czy POH przystąpi do ZHR czy nie. Rada ma się odbyć 4.03.1989 r.

9. Grażyna Broniewska — Łódź. Deklaracja o przystąpieniu do ZHR 8 instruktorów dzisiaj, 45 po zalegalizowaniu.

10. Józef Mitka — reprezentuje środowisko rzeszowsko–przemyskie. Instruktorzy na razie nie są zdecydowani. W dniu dzisiejszym przystąpią do ZHR 2 drużyny z Przeworska i kilku instruktorów.

11. Maciej Lisicki — Gdańsk. Deklaracja przystąpienia b. Związku Harcerstwa Rzeczypospolitej w pełnym składzie osobowym do ZHR (zał. nr 5).

12. Jacek Milewski — były ZHR Gdańsk i Harcerski Apostolat Maryi. Informacja o wystąpieniu z ZHP i przystąpieniu do ZHR 49 drużyn ze środowiska trójmiejskiego (zał.nr 6).

13. Jacek Brzezinka — deklaracja o przystąpieniu do ZHR dziś 4 drużyn starszoharcerskich i 35 instruktorów, a z chwilą legalizacji pozostałej części środowiska (250 osób) z Bytomia, Gliwic, Katowic, Podbeskidzia (zał. nr 7).

14. Żaneta Obruśniak — deklaracja przystąpienia 3 drużyn młodszych z Drezdenka.

15. Aleksander Motała — deklaruje przystąpienie 27 drużyn harcerskich z Poznania skupionych do dziś w RHR (zał. nr 8).

16. Andrzej Sadłowski — deklaracja przystąpienia Harcerskiej Służby Liturgicznej z Kraśnika (zał. nr 9).

17. Krzysztof Heilman — przeczytał oświadczenie instruktorów krakowskich (zał. nr 10).

18. Jarosław Mularczyk — deklaracja przystąpienia do ZHR 10 drużyn z Dolnego Śląska.

19. Jarosław Cichoń — Lublin. Opowiadają się za reaktywowaniem ZHP.

20. Zbigniew Szymański — Mława. Poparcie dla ZHR. Drużyny są w trakcie występowania z ZHP. Poparcie środowiska seniorów i Klubu Katolickiego, który deklaruje pomoc w postaci siedziby dla ZHR.

21. Robert Ziembiński 8 WDH. W imieniu Kręgu Instruktorskiego „Drzazga” i zespołu instruktorskiego „Eleusis” wypowiada się przeciw występowaniu z ZHP (zał. nr 11).

22. Krzysztof Piaseczny — deklaracja przystąpienia 12 drużyn z Pionek w momencie, gdy ZHR będzie zalegalizowany.

23. Mariusz Gwozda — deklaracja przystąpienia do ZHR 3 drużyn męskich i 1 żeńskiej z Zamościa (zał. nr 12).

24. Krzysztof Baldy — deklaracja o przystąpieniu 4 drużyn z Dębna Lubuskiego.

26. Paweł Czerniawski — deklaracja o przystąpieniu 136 WŚDH i 6 instruktorów.

27. Wiesław Turzański — poparcie dla ZHR środowiska opolskiego (Opole, Kluczbork, Ozimek). Drużyny przystąpią do ZHR po jego legalizacji, dziś 4 instruktorów.

28. Piotr Kos — w terminie późniejszym przystąpią do ZHR drużyny ze Stalowej Woli i Rozwadowa.

29. Krzysztof Sieradzki — Lublin — Harcerski Ruch Liturgiczny „Zawisza”. Przystąpienie do ZHR zależy od woli członków HRL (indywidualnej).

30. Michał Sztuka — deklaruje przejście do ZHR po jego zalegalizowaniu całego Hufca Tatrzańskiego.

31. Kazimierz Wiatr — poparcie dla ZHR w imieniu Hufca Kraków–Śródmieście, po zapewnieniu odpowiednich warunków może przejść 80% drużyn hufca.

32. Wojciech Hausner jw. — 60 drużyn Hufca Kraków–Krowodrza. Popierają reaktywowanie ZHP.

33. Ireneusz Dzieszko — deklaruje przejście samodzielnego zastępu harcerskiego „Wilki”z Mielca. Po zalegalizowaniu ZHR przystąpią dwa kręgi i 10 drużyn.

34. Wojciech Wróblewski odczytuje oświadczenie Akademickiego Kręgu Harcerskiego z Poznania (Uniwersytet im. Adama Mickiewicza) złożone na ręce dh. Stanisława „Orszy” Broniewskiego, przeciwne idei ZHR (zał. nr 14).

IV. Przedstawienie założeń ideowych oraz organizacyjnych ZHR

1. Wybór Komisji Wnioskowej, która będzie kontrolować i notować przebieg dyskusji. Powołano Komisję Wnioskową w składzie: Grzegorz Nowik — Warszawa, Jerzy Bukowski — Kraków, Maciej Lisicki — Gdańsk, Kazimierz Wiatr — Kraków, Małgorzata Stanowska — Lublin, Hubert Sarrazin — Poznań. W drodze głosowania postanowiono głosować na całą listę, a nie pojedynczo na kandydatów (za — 118, przeciw 89, wstrzymało się 29). Za listą głosowało 171 osób, przeciw 15, wstrzymały się 44.

2. Krzysztof Stanowski przedstawia założenia ideowe i programowe ZHR, przedstawia propozycje statutowe. Problem członków, władz, oddziałów. Podkreśla, że ZHR jest kontynuatorem tradycji ZHP do 1949 roku. Przygotowane dokumenty oparte są na dokumentach przedwojennych, głównie na Statucie z 1920 roku. Należy walczyć o zachowanie mundurów, symboli, doświadczeń tej organizacji. ZHR ma się opierać na zasadach etyki chrześcijańskiej, nie ma być jednak organizacją wyznaniową.

V. Dyskusja

Prośba przewodniczących zebrania o ograniczenie czasu wypowiedzi do 3 minut. Ostrzeżenie o przerywaniu wypowiedzi nie na temat.

1. Stanisław „Orsza” Broniewski.Wcześniej ustawicznie nawoływałem o pozostawanie w ZHP, chociaż zawsze aktualne było pytanie o granice tego pozostawania. Dlaczego zmieniłem zdanie? Dlaczego uważam, że powinniśmy wystąpić z ZHP? Doszliśmy do momentu, gdy młodzież może zawiązać swoją organizację. Do tej pory byliśmy w ZHP przymusowo, teraz pozostawanie byłoby dwuznaczne moralnie. Ogromna radość i wzruszenie po spotkaniu 12.02., dziś jeszcze większa. Od 1.09.1939 roku nie miałem
możności znalezienia się w takim gronie.

2. Marcin Ślęzak — Kraków–Śródmieście. Ważna jest legalność działań, możliwość używania symboli, podtrzymywania tradycji, stosowania naszej metody w środowiskach. Problem reaktywowania likwiduje problem legalizacji, a Statut z 1936 roku możemy zmienić na zjeździe.

3. Jarosław Kurski — Trójmiasto. Proponuje tworzyć fakty dokonane. Nikt za nas tego nie zrobi. Nie da się zreformować, opanować ZHP od wewnątrz. Takiej koniunktury na powołanie niezależnej organizacji nie było od wojny. Powołanie ZHR musi nastąpić dziś i tutaj.

4. Marek Frąckowiak — Warszawa. Koncepcja reaktywowania ZHP z 1949 roku została odrzucona i koniec! (oklaski). Nie ma co do niej wracać. O legalność będziemy się starać, ale stawianie legalności jako warunku jest działaniem na szkodę ZHR. Jeżeli chcemy być legalni, to musimy twardo się tego domagać, stwarzać fakty dokonane. Nie jest obojętne czy jest nas 50 osób, czy 5000. W kwestii formalnej Krzysztof Heilman — środowisko krakowskie także chce organizacji wspólnej ze wszystkimi, ale dla nas jest to skok w próżnię.

W odpowiedzi Krzysztof Stanowski odczytuje komunikat z 12.02., pod którym podpisali się także instruktorzy ze środowiska krakowskiego, a w którym postanowiono powołać ZHR.

5. Piotr Brzęczewski — Poznań. Pytania do projektu statutu: Czy komisja osobowa powołana do weryfikacji stopni instruktorskich będzie decydować o udziale instruktorów w zjeździe? Czy harcerze starsi na funkcjach instruktorskich będą mieli wpływ na zjeździe ZHR.

Odpowiedź W. Wróblewskiego w sprawie stopni.

6. Maciej Kurzyniec — Kraków. Powołana dziś organizacja musi być liczna i masowa (śmiech). Musimy się zjednoczyć pod hasłem ZHP. Cel jest wspólny, nazwa ZHR mi nie odpowiada, ja się z nią nie identyfikuję. Proponuję nazwę Niezależny ZHP (im. Andrzeja i Olgi Małkowskich ewentualnie). Istnieje także problem legalności organizacji.

7. Marek Stępa — Trójmiasto. Poparcie dla Marka Frąckowiaka. Z zażenowaniem słuchał przedstawicieli Krakowa. Dzisiejsze spotkanie rozumie jako spotkanie założycielskie ZHR. Krakowiacy swoimi podpisami pod komunikatem z 12.02. spowodowali wystąpienie kilku kolejnych drużyn z Trójmiasta i chęć przystąpienia ich do ZHR. Sami się teraz wycofują.

8. Marek Gajdziński — Warszawa. Nawiązując do wypowiedzi poprzedników ironizuje, że sam należy do najstarszej drużyny harcerskiej. Jednocześnie uważa, że tradycje drużyny i tradycje ZHP nie są tożsame. Należy przestać dyskutować nad tym, czy zakładać ZHR, czy tylko nad tym, jak on ma wyglądać. Jego zdaniem powinien opierać się na następujących założeniach: apolityczność, etyka chrześcijańska (tolerancja!), elitarność (a nie masowość!), organizacja dla każdego, ale należy stawiać wysokie wymagania. Prawo i Przyrzeczenie ma być takie, jakie nam odebrano, choć możemy myśleć nad nimi. W sprawach metody należy bić się o mundur i krzyż do upadłego, ale nie przedkładać tego ponad ideę. Czekanie na legalizację jest działaniem na szkodę ZHR.

9. Kazimierz Wiatr — Kraków. Dygresja: nie podoba mi się ton tego spotkania od 30 minut. Spotkaliśmy się dlatego, żeby się porozumieć, każdy ma prawo wypowiedzenia swoich myśli. Ja wykazuję dobrą wolę w tym kierunku. Nie kłóćmy się o nazwę — ona zostanie ustalona na zjeździe. Wszystko wskazuje na to, że biorąc pod uwagę działanie, treści, reaktywujemy ZHP z 1949 roku. Nazwa nie jest taka ważna.

10. Jacek Zaucha — Gdańsk. Do wczoraj byłem w ZHP, wykonałem skok w próżnię, a teraz okazuje się, że muszę sobą tę próżnię wypełniać. Jesteśmy organizacją wychowawców — to nasz naczelny cel. Problem polega na tym, czy w obecnej sytuacji możemy wychowywać. Uważam, że nie. Potrzebna jest nam jednoznaczność moralna. Jeżeli ktoś mówi, że przystąpi do ZHR po jego legalizacji, to jest działalność antywychowawcza. Chociaż, jeśli teraz wstąpię, to na pewno podam rękę tym, którzy zrobią to później.

11. Jarosław Janas — Warszawa. Napędziliśmy ogromną maszynę, samo grono na tej sali o czymś świadczy. Nie widzę sprzecznych koncepcji, zmierzamy do tego samego. Wszyscy, którzy przyjechali tu tworzyć ZHR, są za powstaniem tej organizacji. Jesteśmy kontynuatorami tej tradycji i na dodatek mamy uznanie i poparcie środowiska Szarych Szeregów. Nie wolno mówić, że popieram ZHR, a nie tworzę, chociaż rozumiem złożoność sytuacji. Jestem za tym, żeby pracować z tymi drużynami, które chcą wyjść z ZHP.

12. Tomasz Łęcki — Poznań. Sprawa duszpasterstw — nie było dla nich miejsca w ZHP. Jestem przekonany, że powinno się powołać Naczelnego Kapelana i kapelanów chorągwianych, a w drużynach w zależności od potrzeb i możliwości. Nowa organizacja powinna być silna, należy przeprowadzić weryfikację instruktorów, ustalić okresy próbne dla drużyn, być może, będzie potrzebne łączenie drużyn.

13. Krzysztof Heilman — Kraków. Nikt mi nie odpowiedział na moje wątpliwości. Dh Tomasz Strzembosz powiedział, że sprawy są tak ważne, że duże grono powinno się wypowiedzieć. Nadrzędna jest wola porozumienia, a nie dokument, który opisuje ją na zewnątrz. ZHP kiedyś powstał i wszyscy, którzy siedzą na tej sali, wiele mu zawdzięczają. Uciekanie się do takich działań jest wbijaniem gwoździa w trumnę!

14. Wiesław Turzański — Opole. Dlaczego mamy podporządkować się prawom PRL gdy w Londynie istnieją legalne władze Rzeczypospolitej? Dlaczego niektórzy z nas wstąpią do ZHR po zalegalizowaniu — powiedziała dh. Broniewska. Jednak może być kartą przetargową fakt, że jest 4500 instruktorów, którzy wstąpią do tej organizacji po jej legalizacji.

15. Hubert Sarrazin — Poznań. Mam wniosek, by powołać zespół, który zajmie się staraniami o legalizację ZHR. Poza tym mam pytanie o Prawo i Obietnicę Zucha — czy są one również integralną częścią idei? Chciałbym również (po doświadczeniach ruchowych) prosić o dookreślenie problemu drużyn młodszoharcerskich w ZHR.

16. Michał Stanowski — Lublin. Niezależne organizacje istnieją już od 1981 roku. Wystąpienie z ZHP to dla mnie problem sprzed 10 lat. Wydaje mi się, że stać nas na więcej organizacji niezależnych w tej chwili.

17. Michał Budny — Warszawa. Część osób jest bardzo przywiązana do nazwy ZHP, wiele środowisk przystąpi pod warunkiem zachowania krzyża, symboli. Ci, którzy nie są harcerzami, identyfikują harcerstwo z mundurem, krzyżem itd. Odróżnia to nas w społeczeństwie. Nie powinno być dwóch organizacji używających tych samych symboli. Nie należy obstawać przy mundurze ZHP w ZHR. Krzyż nie jest magicznym znakiem — jest symbolem. Tę samą treść może przekazywać inny symbol.

18. Jacek Mianowski — Nowa Huta. Posługujemy się tutaj hasłami — mówimy o tym samym. 12.02. uczestnicy spotkania zgodzili się co do paru rzeczy: nowa organizacja jest konfrontacyjna wobec ZHP i uzgodniono treści ideowe. Natomiast, jak rozumiem, drogi, jakimi należy dojść do utworzenia organizacji, miały być skonsultowane w środowiskach. 12.02. zaproponowano dwie: jedna — prostsza — droga reaktywowania daje nam pełne prawo do zachowania istoty harcerstwa, druga droga to założenia nowej organizacji — ta jest trudniejsza, m.in. przez to, że stworzy organizację kadłubową, słabą. Nas musi ktoś popierać, a i ludziom nie zależy na słabej organizacji. To, co prezentuje Kraków, to droga dojścia do niezależnej, silnej organizacji. Jest w tej propozycji wiele rzeczy, na których będzie można się łatwo oprzeć. Natomiast droga zakładania nowej organizacji to droga walki, to możliwe tylko dla instruktorów i drużyn starszych. Wnioski: Popierając utworzenie ZHR uważamy, że pierwszym jego działaniem jest reaktywowanie ZHP. Gdy zaproponujemy tę drugą formułę, ludzi popierających będzie mniej.

19. Jacek Chodorski — Wrocław. Nasza dyskusja się rozmywa, mieliśmy rozmawiać o deklaracji ideowej nowej organizacji, a rozmawiamy o tym czy reaktywujemy ZHP, czy tworzymy nową organizację. Środowisko krakowskie rozmawia z salą z pozycji siły — podaje liczby, to jest nieporozumienie. Musimy konkretyzować — kto jest za tworzeniem nowej organizacji. Dzielą nas sprawy czysto techniczne, a łączą sprawy ideowe. Proponuję, aby po przerwie głos zabierali tylko ci, którzy chcą tworzyć ZHR.

20. Grzegorz Nowik — Warszawa. Za dużo walki na słowa, wycieczek osobistych. Nie wolno nam wchodzić teraz w takie dyskusje. Postawmy sprawę jasno — to co się dzieje, to jest rozłam w ZHP. Mam pełny szacunek dla druhów, którzy w 1981 roku tworzyli NRH, ale to, co się dzieje teraz to ogromna jakościowa różnica. Nie kłóćmy się o to, kto ma rację, kto jest lepszy. Odpowiedzmy na pytanie, czy tworzymy organizację. Czy ona jest nowa — nie wiem. Wszyscy w czymś wyrośliśmy. Jesteśmy zgodni, że kontynuujemy harcerstwo pod względem ideowym, metodycznym, programowym, organizacyjnym. Należy władzom ZHR pozostawić wybór drogi. Nie wiemy, czy ZHR będzie de facto reaktywowaniem przedwojennego ZHP (oklaski wszystkich dla całej wypowiedzi).

W przerwie odbyło się spotkanie Komitetu Założycielskiego ZHR w sprawie listu wysłanego przez dh. Jerzego Parzyńskiego w imieniu Komitetu Założycielskiego ZHR.

VI. Podpisanie uchwały o zawiązaniu Związku Harcerstwa Rzeczypospolitej

1. Powtórzenie wystąpienia dh. Grzegorza Nowika z następującymi stwierdzeniami: ZHR jest spadkobiercą ZHP do 1949 roku; jest kontynuatorem zasad programowych, metodycznych, symboliki, twórczo rozwija dorobek niezależnych środowisk harcerskich działających po 1945 roku.

2. Odczytanie projektu uchwały przez dh. Krzysztofa Stanowskiego: My, niżej podpisani instruktorzy harcerscy zebrani w Warszawie, w dniu 25.02.1989 roku powołujemy do życia Związek Harcerstwa Rzeczypospolitej — harcerską organizację ideowo–wychowawczą. Osoby podpisujące niniejszą uchwałę stanowią grono Członków Założycieli Związku.

3. Dyskusja nad projektem uchwały, inne wnioski:

a) Krzysztof Heilman — prośba o wyjaśnienie, jakie znaczenie ma wypowiedź Grzegorza Nowika;
b) propozycja Jerzego Bukowskiego, by połączyć tekst projektu uchwały i tekst Grzegorza Nowika;
c) Maciej Lisicki: propozycja dołączenia zdania: nie będący członkami innych organizacji harcerskich ideowo–wychowawczych;
d) Marek Frąckowiak — propozycja, by usunąć z tekstu Grzegorza Nowika daty;
e) Teresa Wilk — protestuje przeciwko sformułowaniu Macieja Lisickiego;
f) Ryszard Wcisło — należy uznać, że tylko dla odróżnienia od istniejącego ZHP przyjmujemy nazwę ZHR;
g) Maciej Lisicki — wyjaśnienie, że dziś można napisać oświadczenie o wystąpieniu z ZHP i złożyć je np. na ręce przewodniczącego;
h) wniosek przewodniczących o przerwę 15 min dla napisania tekstu uwzględniającego wszystkie powyższe wnioski (za 198 głosów, przeciw 7, wstrzymało się 13);Po przerwie:
i) Andrzej Suchocki czyta nowo opracowaną wersję tekstu;
j) Maciej Lisicki — nie można należeć równocześnie do dwóch organizacji sprzecznych ideowo;
k) Aleksander Motała — należy pozostawić czas np. jeszcze przez miesiąc albo do czasu na tydzień przed Pierwszym Walnym Zjazdem ZHR na podpisanie deklaracji (także jako członek założyciel);
l) Marek Frąckowiak — oczywiście, że część przystąpi dziś, a inni później. Potrzeba czasu. Proponuję, by członkowie założyciele podpisywali jeszcze przez miesiąc;
ł) wniosek o przegłosowanie, czy w uchwale ma być zapisana propozycja Macieja Lisickiego, tj. sformułowanie „nie będący członkami innych harcerskich organizacji ideowo–wychowawczych”; w głosowaniu 117 osób opowiedziało się za tekstem bez tej wstawki, 76 za tekstem ze wstawką, 21 wstrzymało się od głosu;
m) Jacek Zaucha czyta propozycję aneksu do uchwały: „instruktorki i instruktorzy wstępujący do ZHR nie mogą należeć do żadnych innych organizacji ideowo–wychowawczych. Wstępujący do ZHR przed Pierwszym Walnym Zjazdem są pełnoprawnymi Członkami Założycielami Związku.
n) Jacek Czerwonka — Jesteśmy na drodze do powołania dwóch organizacji. Wyraźnie zaogniają się różnice.
o) Krzysztof Krzyżanowski — Co leży u podłoża różnic między nami — czy ci, co są tutaj będą mogli czy nie współtworzyć ZHR. Czy chcemy tworzyć poważną organizację, czy tylko Unię przekształcić w ZHR.
p) Grzegorz Nowik — Nowa organizacja czy reaktywowanie — znowu powraca to pytanie. Kraków chce mieć gwarancję, że nie zejdziemy z drogi reaktywacji i że będzie miał wpływ na wybór władz ZHR.
s) Krzysztof Stanowski — Możliwe jest teraz dla obu stron powołanie ZHR, natomiast drogi, jaką on pójdzie, dopiero na zjeździe.
t) Wojciech Wróblewski — Wyraża zdziwienie i przypomina historycznie, że to Ruch jeszcze niedawno zapraszał wszystkich tych, którzy odeszli. Ostrzega przed pochopnością w podejmowaniu decyzji. Wszyscy, którzy spotkali się tutaj, deklarują wyjście z ZHP, choć każdy uwikłany jest w swoje sprawy środowiskowe. Uznajmy, że wszyscy jesteśmy Komitetem Założycielskim. Propozycja, by Komisja Organizacyjna przygotowała Zjazd i propozycję statutu, oraz aby powołać Komisję Osobową dla weryfikacji
stopni instruktorskich.
u) Teresa Wilk — głosy rozbijają się znowu o wybór drogi. Nie pozwól (tekst nieczytelny) tworzyć małej organizacji tym, którzy już takie tworzyli. Popiera propozycję pracy Komisji Organizacyjnej do Zjazdu.
w) Maciej Lisicki — Podejrzewam, że Kraków prowadzi do tego, abyśmy wszyscy podpisali kolejną deklarację, ale nie utworzyli organizacji! Wybijcie to sobie z głowy! Proponuję podpisywać uchwałę z aneksem. Po przeniesieniu się do innej sali. Ogólne stwierdzenie, że jeżeli będziemy podzieleni, to nic nie wygramy. Następuje głosowanie nad aneksem sformułowanym w wypowiedzi Jacka Zauchy (punkt m). Za aneksem wypowiedziało się 130 osób, przeciw 11, wstrzymało się 47.
z) Marek Stępa — Należy teraz powołać ZHR oraz upoważnić Komisję Organizacyjną do zorganizowania Zjazdu i dać jej prawo do powoływania podkomisji.
ż) Wojciech Wróblewski — Należy upoważnić Komisję do zorganizowania Zjazdu np. do 30 marca. Instruktorzy, którzy chcą uczestniczyć w Zjeździe, powinni wystąpić z ZHP na 7 dni przed Zjazdem. Należy powołać Komisję Stopni pod przewodnictwem dh. Stanisława „Orszy” Broniewskiego
ź) Małgorzata Rohleder — Proponuje przegłosować czy tworzymy nową organizację, czy reaktywujemy ZHP. Po długiej wymianie zdań wniosek został wycofany przez przewodniczących. Po przygotowaniu tekstu uchwały nastąpiło jej podpisywanie. Wykaz instruktorów, którzy podpisali, w załączniku nr 15.

VII. Zakończenie spotkania

1. Rezygnacja z dyskusji nad projektem statutu.

2. Ustalenie dwóch propozycji terminu Zjazdu — do 2.04. (za 86 głosów), do 30.04 (za 79 głosów). Od głosowania wstrzymało się 10 osób.

3. Podsumowanie dh. Krzysztofa Stanowskiego:
a) wszyscy instruktorzy, którzy przystąpili do ZHR, składają swoje stopnie i oddają się do dyspozycji komisji osobowej,
b) do komisji organizacyjnej (adresy w komunikacie) można składać podpisane deklaracje o przystąpieniu do ZHR nie później niż 7 dni przed Walnym Zjazdem,
c) projekt statutu zostanie rozesłany do członków ZHR.

4. Wniosek formalny dh. Józefa Mitki, by rozpocząć Pierwszy Walny Zjazd ZHR mszą świętą. Jest to jednocześnie apel do duszpasterzy harcerskich.

W Warszawie, 28 lutego 1989 roku
sporządziła Monika Figiel